Buiten ruimte en tijd

Onlangs maakte een ruimtetelescoop een foto van allerlei sterrenstelsels.1 Sommige sterrenstelsels staan zo ver weg dat hun licht uit de babytijd van het 13,8 miljard jaar oude heelal komt. Dat licht is met een snelheid van meer dan een miljard kilometer per uur maar liefst 13,5 miljard jaar onderweg geweest voordat het de telescoop bereikte. Andere stelsels staan dichterbij, hun licht is tot nu ‘slechts’ 4,6 miljard jaar onderweg geweest. De telescoop stuurde die foto naar een blauwe planeet die cirkelt rondom een kleine ster. Een ster die nauwelijks opvalt tussen de honderden miljarden sterren in één van de honderden miljarden sterrenstelsels in het universum. Enkele levende wezens op die blauwe planeet vingen de foto op en verspreidden deze onder hun soortgenoten, die er met verbazing naar keken.

Die diersoort leeft in zijn eigen tijd en ruimte. Ze meten hun tijd af aan de omwentelingen van hun planeet om zijn as en rondom zijn ster. Ze bestaan pas 300.000 jaar, een schijntje ten opzichte van de leeftijd van het heelal. In die tijd hebben ze heel wat bereikt door samen te werken. Ze ontwikkelden landbouw, ontwierpen machines, bouwden steden. Hun plek op en rondom de blauwe planeet werd steeds groter. Ze plaatsten zelfs een radiotelescoop in de ruimte om meer te leren over het universum.

Sinds ze zich kunnen herinneren werken ze niet alleen samen, maar vechten ze ook en vermoorden ze elkaar om een aangename plek in hun ruimte en om aanzien in hun tijd. Ze vertellen elkaar hoe goed het is om hun eigenbelang of het belang van de eigen groep na te streven. Daardoor leven sommigen van hen in ongekende welvaart en anderen in bittere armoede en onderdrukking. Ze kunnen zich niet verplaatsen in de leefwereld van afstammelingen zeven generaties later, die ze in groot gevaar brengen doordat ze hun planeet steeds verder opwarmen. Ze verwoesten het leefgebied van andere wezens waarmee ze hun planeet delen en vernietigen elk jaar tientallen miljarden van hen door ze te slachten en op te eten.2

Maar steeds meer kijken ze ook verder dan hun eigen ruimte en tijd. Ze onderzoeken het onvoorstelbare grote en onzichtbaar kleine, waar tijd en ruimte aan heel andere wetten voldoen dan ze altijd dachten. Zo zou de ene helft van een tweeling na terugkomst van een supersnelle ruimtereis jonger zijn dan haar zus die op hun planeet zou achterblijven. Ze betreden het rijk der verbeelding, waar ze muziek componeren, een choreografie maken, schilderen of verhalen schrijven. Ze kijken om zich heen. Naar de manier waarop andere wezens leven en naar de complexe samenhangen daarin. Ze ontdekken dat de dieren die ze opsluiten in kleine hokken gevoelens hebben en dat planten communiceren via schimmeldraden in de grond. Ze kijken naar binnen. Ze zien hoe ingenieus hun lichaam is en dat van andere levende wezens op hun planeet.

Dan vertellen ze elkaar verhalen over het onnoembare, waar ze eigenlijk geen taal voor hebben. Over hoe ze zich verbonden voelen met het universum waarin ze leven: van het kleinste deeltje tot de verste ster, van het verdriet van een ander dier tot een schimmeldraad in de grond. Ze beseffen dat hun oog een oog is ‘van het heelal, dat naar zichzelf kijkt’.3

Ze herinneren zich hoe wijze voorouders spraken over eerbied en dankbaarheid voor de natuur, over meevoelen met andere levende wezens en met latere generaties, over andere wezens behandelen zoals je zelf behandeld wilt worden, over eigenbelang opzij zetten en over geweldloosheid. Ze verbazen zich erover dat ze als eenvoudige diersoort al deze dingen ontdekt hebben, dat ze dit allemaal kunnen overdenken en begrijpen.

En luisterend naar elkaars verhalen zien ze de toekomst. Een tijd waarin ze meer stilstaan bij het wonder van het onzegbare, waarin ze zich meer verbonden voelen met elkaar en met andere levende wezens. Een tijd waarin ze uit hun ruimte en tijd breken om vol eerbied en ontzag steeds meer deel te worden van het ondeelbare geheel.4

Dit artikel verscheen ook op NieuwWij.nl

Noten

Noten
1 Geïnspireerd door een van de eerste foto’s van de James Webb telescoop en de boeken ‘Tijd’ van Guido Tonelli en ‘De heilige natuur’ van Karen Armstrong.
2 Elk jaar slachten ze 69 miljard kippen, 1,5 miljard varkens, 0,65 miljard kalkoenen, 0,57 miljard schapen, 0,45 miljard geiten en 0,3 miljard runderen. Bron: Mark Maslin, 2022, Which diet will help save our planet: climatarian, flexitarian, vegetarian or vegan?, The Conversation.
3 Tweet van Robbert Dijkgraaf, 12 juli 2022.
4 Abel Herzberg, 1975, ‘Want alles is fragment’ in Drie Rode rozen, Amsterdam.
George Gelauff
George Gelauff

George Gelauff is opiniemaker bij het Apostolisch Genootschap. Hij studeerde econometrie, promoveerde in de economie en is het grootste deel van zijn loopbaan werkzaam geweest bij de Rijksoverheid op het grensvlak van kennis en beleid. Hij is als vrijwilliger ook actief in Delft als mede-initiator van Platform Delftse Bruggen dat werkt aan sociale cohesie.

8 reacties

  1. Hoi George,nog een voetnoot van mij…gebruik je gezond verstand en wees niet te goedgelovig.

    Om klimaatverandering tegen te gaan is een windmolen plaatsen of kerncentrales bouwen niet het beste middel!
    Dat is alleen een verdienmodel voor het bedrijfsleven,en die gaan vaak genoeg over grenzen .
    Een windmolen bouwen duurt minstends een maand of drie, en si goed voor pakweg 500 huishoudens (x 4 mensen= 2000 mensen…groei wereldbevolking is 220.000 per dag) van energie te voorzien dus dat betekent dat in ongeveer 1 uur die windmolen helemaal geen effect meer heeft….laat staan een kerncentrale…afgezien wat de schadelijke effecten zijn van die “oplossingen”!
    De enige echte oplossing om de opwarming van onze planeet een beetje binnen de perken te houden is alle landen in contact met elkaar brengen en gezinsplanning promoten en stimuleren wat resulteert in een afname van die groei om daarna tot stilstand en vervolgens tot afname van de wereldbevolking te komen…er is geen alternatief, maar ja…DAAR WORDT NIETS AAN VERDIEND…dus niet interessant.

    Tja geld …geld geeft macht…hoe meer geld ,hoe meer macht want ..ALLES IS TE KOOP,als je maar genoeg betaald.

    Mvg. Gerard J.

  2. Hallo George,,mijn naam is Gerard en ik las jouw verhaal, en heb het idee dat je op zoek bent naar het hoe en waarom de dingen gaan zoals het gaat.
    De mens is zoals je zelf al aangaf niks meer dan een primaat ,al lopen we rond in merkkleding. Dat houd in dat ons gedrag,al hebben we er weinig besef van, nauwelijks verschilt van onze neven en nichten, de orang-oetan en chimpansee…alleen een graadje erger.
    En dat komt omdat we een enorme voorsprong hebben gehad/gekregen door onze communatieve vaardigheden .
    Verder bestaat ons voedsel uitsluitend uit levend materiaal…of denk je dat een plant niet probeert te overleven,
    En wat is de definitie van leven? Voor mij begint het met het ontstaan van ENERGIE.
    Daarvoor was er alleen RUIMTE en TIJD.
    Maar hoe krijg je dan energie??
    DAT IS MISSCHIEN EEN EIGENSCHAP(noem het creatie) VAN RUIMTE EN TIJD!

    Tja…zulke levensvragen zijn moeilijk te beantwoorden…toch verklaart het een beetje waarom er zoveel onrecht is op onze planeet.

    Mvg.Gerard J.

  3. George, een indrukwekkende ‘helicopterview’…
    Hoe vertaal ik dat nou in mijn dagelijkse leven? Hoeveel tijd ‘heb’ ik nog om dat grootse in het kleine te zien en om te zetten in mijn levenshouding? Hoe laat ik mijn medemens voelen dat we allemaal uit dat wonderlijke miljarden jaren oude en springlevende sterrenstof zijn voortgekomen en opgebouwd?
    Of…

    • Inderdaad Boudewijn, de kunst is het grootse in het kleine te zien en vanuit het kleine een bijdrage te leveren aan het grootse. Als anderen net zo behandelen als jezelf behandeld wilt worden zich breder uitstrekt tot andere levende wezens kan dat aanzetten om een stap te zetten naar een meer duurzame leefstijl. Dat voegt dan iets toe aan het grote geheel, zoals in Kiezen voor kleine goedheid. Als we met onze verhalen elkaar daartoe inspireren en velen dat doen draagt het significant bij aan het grote geheel. Zo beweeg je steeds van groots naar klein en terug.

  4. En heel soms in een onzegbaar moment mag je jezelf ineens deel voelen van dat grote geheel en voelt het als samensmelting en alles is goed. Die enkele momenten dat je één bent met de natuur. Alleen dat gevoel in het dagelijks leven vasthouden… Levenskunst?

  5. Weergaloos beeld George, en ik dacht meteen aan # Interstellar >
    Interstellar is een Amerikaanse sciencefictionfilm uit 2014, geregisseerd door Christopher Nolan, met in de hoofdrollen Matthew McConaughey, Anne Hathaway en Jessica Chastain. Het verhaalt over een toekomst waarin de aarde nagenoeg onbewoonbaar is geworden door uitputting van de natuurlijke grondstoffen. Een groep astronauten moet daardoor noodgedwongen op zoek naar een bewoonbare planeet en die kans doet zich voor als er een wormgat wordt ontdekt in de buurt van Saturnus… Alles wat je beschrijft komt bij elkaar in deze indrukwekkende film. Er zijn plannen voor deel2. Hebben wij die luxe ?

  6. Indringend en stilmakend verhaal, mooi scenario geschetst in de laatste alinea’s, brede en individuele steun daarvoor is hard nodig in de verhardende samenleving

  7. Een nieuwe stap in het denken van de mens heeft deze foto ons te zeggen. Wij vragen ons af of er ooit een eerdere foto is gemaakt vanuit een andere plek in het heelal. Het zou zo maar eens kunnen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Op de hoogte blijven?

Abonneer je en je ontvangt een seintje bij elk nieuw artikel.


Loading