Luister meer naar inspirerende vrijwilligers

In een park in een buitenwijk van Delft staat het ‘Buurtkippenhok’. Als ik arriveer zijn er twee jongens met het syndroom van Down aan het werk. De een veegt het hok aan. De ander verkoopt eieren aan een opa uit de buurt, die langskomt met zijn kleindochter. Ik heb een afspraak met coördinator Gé. Gé doet mee met een project van Platform Delftse Bruggen. Hij is een van de vijftig vrijwilligers die de afgelopen drie jaar maandelijks in het plaatselijk nieuwsblad stonden met een interview.¹

Uit de interviews klinken hoopgevende geluiden over maatschappelijke vraagstukken. Vrijwilligers praten niet over eigenbelang en steeds meer spullen verzamelen, maar willen iets betekenen voor anderen en voor de samenleving. Ze rekenen een misstap niet keihard af, maar geven mensen nieuwe kansen. Ze werken aan leefbaarheid en hun veerkracht kan tot voorbeeld zijn in deze coronatijd. Hun stemmen zijn het waard om naar te luisteren.  

Voorspoed van de ander

De media staan vol over onze samenleving waarin het ‘ieder voor zich’ is en materialisme steeds meer de boventoon voert. Veel vrijwilligers echter ontlenen zingeving en levensvervulling aan het succes en de voorspoed van andere mensen. Gé verwoordt het zo: “Het is mooi om samen met jongens en meiden te werken die net dat beetje extra nodig hebben en daarmee impact te hebben op hun leven. De grootste beloning is om te zien dat het dan opeens heel goed met ze gaat. Het is fantastisch om daar een bijdrage aan te mogen leveren. Ik ben ervan overtuigd dat het van onschatbare waarde is om iets voor elkaar te betekenen. Dit vertegenwoordigt veel meer dan het op zoek blijven naar bezit en middelen, want het echte leven gaat daar helemaal niet over.”²

Nieuwe kans

De afgelopen tijd is de afrekencultuur steeds prominenter geworden. In de toeslagenaffaire legt de overheid mensen die een foutje maken sancties op, die buiten alle proporties zijn. Op sociale media vliegen verwijten over en weer. Daartegenover staan bij veel vrijwilligers vertrouwen en een rechtvaardige behandeling van hun medemensen voorop. Hans heeft een fietsenwerkplaats opgezet en helpt jongeren die soms fors ontspoord zijn door ze te leren fietsen te repareren. Want “Als je beschadigd bent in je jeugd, ben je niet per definitie een klootzak.”³

Leefbare omgeving

Volgens het SCP waarderen Nederlanders samenleven in de buurt met een ruime zeven en samenleven in Nederland als geheel met een mager zesje.⁴ Vrijwilligers vormen vaak de spil van een leefbare buurt. Elly en Franny schenken al jaren twee keer per week koffie in een buurthuis, waar mensen welkom zijn die anders eenzaam thuis zitten. Buren Khaled en Kees zetten hun ergernis over een vervuild plantsoen om in schoonmaakacties, waar ze ook andere bewoners bij betrekken. En ga zo maar door.

Veerkracht

De voortwoekerende pandemie zet mensen onder druk. Studenten worden neerslachtig van de zoveelste digitale les. Winkeliers vrezen voor hun zaak. Voorbeelden van vrijwilligers kunnen moed geven. Zij laten regelmatig sterke staaltjes veerkracht zien. Vluchteling Nushaba richtte een multiculturele vrouwengroep op, nadat zij als gepromoveerd microbioloog met 24 jaar onderzoekservaring geen vast werk kon vinden in Nederland. Kiomara organiseerde haar eigen taalopleiding omdat zij in de reguliere opleiding weinig leerde. Ze haalde in drie maanden het staatsexamen Nederlands en startte daarna zelf een taalopleiding Nederlands voor nieuwkomers en expats.

Inspiratie

Individualisme, materialisme, afrekencultuur, leefbaarheid, corona en niet te vergeten het klimaat. Al deze zorgwekkende ontwikkelingen vragen urgent om concrete acties van overheid en burger. Vrijwilligers bieden geen panklare oplossingen, maar hun enthousiasme, betrokkenheid en drijfveren kunnen wel inspiratie en moed geven om aan de slag te gaan met de noodzakelijke veranderingen. Het is hartverwarmend te ervaren hoe en waarom mensen zich op allerlei manieren onbaatzuchtig inzetten voor anderen en voor de samenleving. Hoe ze kansen zoeken om anderen en zichzelf verder te ontwikkelen, soms tegen de klippen op. Hun werk weerspiegelt een krachtbron in de samenleving. Putten uit die krachtbron geeft perspectief op dat wat er ook is in Nederland. En op waar het volgens Gé in het leven echt om gaat: iets voor elkaar betekenen.