Onlangs beschreef Trouw-columnist Stevo Akkerman vier waarheden over de oorlog tussen Israël en Hamas die iedereen zou moeten willen zien. Ze zijn de moeite waard om te herhalen en aan te vullen.
Ten eerste: Hamas pleegde een gruwelijke terreurdaad op 7 oktober, ‘die wordt voortgezet met elke dag dat gijzelaars nog gevangen zitten en mishandeld worden’. Sommigen laten dit onbenoemd terwijl ze zich over de oorlog uitlaten. Misschien omdat ze ervan uitgaan dat het vanzelf spreekt dat de daad van Hamas gruwelijk is, misschien om andere redenen. Feit is dat het om een inhumane en wrede terreuractie ging. Laat daar geen enkel misverstand over bestaan.
Ten tweede: Het antisemitisme laait wereldwijd op sinds Israëls reactie. ‘Dat is smerig en gevaarlijk’, schrijft Akkerman, wederom een vanzelfsprekendheid die helaas niet zo vanzelf spreekt als je zou willen. Uiteraard is kritiek op Israël en de extremistische regering van Netanyahu geen antisemitisme, al worden kritische geluiden door diezelfde regering wel vaak zo afgeschilderd. Tegelijkertijd is sprake van een reële opleving van antisemitisme. Zo wordt bijvoorbeeld op X (voorheen Twitter) regelmatig in afkeurende termen over ‘de Joden’ gesproken, mede dankzij het schandelijk lakse moderatiebeleid van Elon Musk.
Ten derde: ‘De Israëlische reactie is buiten alle proportie’. Meer dan 25.000 doden, duizenden vermisten, tienduizenden gewonden en bijna twee miljoen daklozen. Tienduizend lege kinderschoenen op de Dam voor ieder vermoord kind, het aantal blijft oplopen. Het dagelijkse aantal doden is groter dan bij alle andere grote conflicten van de 21e eeuw. De filosofe Judith Butler waarschuwde een paar jaar terug in haar boek The Force of Nonviolence dat het goedpraten van geweld vaak een beroep doet op ‘zelfverdediging’. Dat gebeurt nu ook. Het is één ding om de Iron Dome (een Israëlisch luchtverdedigingssysteem) te gebruiken om raketaanvallen af te weren. Van een geheel andere orde is het platbombarderen van een volk zonder zichtbaar onderscheid te maken tussen Hamasstrijders en burgers.
Ten vierde: ‘Als het Israëlische optreden niet al neerkomt op etnische zuivering, dan wordt daar door ministers en parlementsleden wel op aangedrongen.’ Een heel volk straffen voor de wandaden van een extremistische groepering is in strijd met de (door alle landen ter wereld erkende) Vierde Geneefse Conventie, waarin de bescherming van burgers in oorlogstijd is vastgelegd. In morele zin is iedere onschuldige burger die wordt omgebracht er hoe dan ook één te veel.
Ik voeg hier een vijfde waarheid aan toe: Er worden politieke spelletjes gespeeld over de ruggen van onschuldige kinderen en burgers. Oproepen tot een staakt-het-vuren is het minste wat politici kunnen doen. Maar sommige politici zijn meer bezig met hun herverkiezing of volgende baan. Waar politici het laten afweten is het aan burgers, aan ons, om tot een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren op te roepen. Op straat, in petities, in dagelijkse gesprekken.
Je hoort vaak dat eenvoudige vredesoplossingen voor Israël-Palestina niet bestaan. Daar zit een kern van waarheid in, deze oorlog kent immers een lange en complexe ontstaansgeschiedenis. Toch zijn er wel degelijk oplossingen mogelijk. Veel landen hebben een non-discriminatiebeginsel in hun grondwet staan. Insteek is de gelijkwaardigheid van alle burgers. Als dat principe wordt losgelaten sneuvelt menswaardigheid. De een wordt dan minderwaardig behandeld ten opzichte van de ander op basis van afkomst, godsdienst, geslacht, noem maar op.
Ook in Israël-Palestina of Palestina-Israël moet gelijkwaardig burgerschap in alle opzichten de grondslag van toekomstige vrede worden. En al zijn Israëlische en Palestijnse vredesactivisten het niet over alles eens, ze geven sinds het uitbreken van de oorlog wel het goede voorbeeld. Zij zeggen ondanks alles: “Onze bevrijding is onlosmakelijk met elkaar verbonden.” Een zesde waarheid, een waarheid als een koe.
Ha Stephan,
Een moedig stuk dit, over een uiterst confronterend onderwerp. Ik kan me in jouw toevoeging goed vinden. Ik zou er zelf nog een (zevende) waarheid aan toewillen voegen (al weet ik dat dit vermoedelijk eindeloos door kan gaan, dus neem het niet te serieus), namelijk: dat (ook) dit conflict ons laat zien hoe WIJ ALLEMAAL in onze vooral westerse cultuur volledig verdwaald zijn in een wereldbeeld, waar geweld één van onze verslavingen is (een verslaving overigens die we maatschappelijk gestructureerd hebben in een gigantisch businessmodel van wapenhandel).
Ik vind dit relevant, om het conflict dáár niet los te zien van het conflict in mezelf dat qua inhoud wel anders is, maar qua dynamiek precies dát is.
Maar nogmaals, goed dat je dit aankaart lijkt me. Dankjewel.
Hartelijke groet, André Meester
Oorspronkelijk hadden deze mensen een stammencultuur. Als iemand van jouw stam werd gedood mocht je iemand van de andere stam doden. Het maakte niet uit wie. Dat heet vergelding. Dat een land zich mag verdedigen begrijp ik. En er spelen ook tal van frustraties mee. Maar genocide en bijvoorbeeld een ziekenhuisterrein met een bulldozer leegmaken gaat alle grenzen te buiten. Het is een complex probleem waar we niet mogen wegkijken. Het is als schieten met een kanon op een mug.