Je bent als mens kwetsbaar. Je krijgt soms zomaar te maken met eenzaamheid, verlies, armoede, ziekte, verdrukking of ongelijkwaardigheid. Vaak hangen deze zaken samen met de manier waarop de samenleving is ingericht. Dan is het goed daar iets aan te doen en onze stem te laten horen.
Hoe ga je als geestelijk verzorger in een geloofsgemeenschap om met het nieuws? Klimaatverandering, oorlog, een bedreigd Europa, vluchtelingen, discriminatie, complottheorieën, handelsconflicten, woningcrisis, ongelijkheid, verdacht maken van rechters, wetenschappers en journalisten. En leiders die afhankelijk van hun voorkeuren of vermeend…
De berichten over hongersnood in Gaza klinken steeds alarmerender. Save the Children spreekt van ‘de ergste ondervoeding ter wereld, vooral bij kinderen.’ Ondertussen rot het voedsel in vrachtwagens weg bij de door Israël gesloten grensovergang in Rafah. In Nederland hebben…
Stel je zit rond de tafel met vijf andere mensen. In de ogen van twee ouders lees je verdriet om de dood van hun zoontje. Je luistert naar de man die vertelt hoeveel last hij heeft van het werk dat…
In The Visiting Room, een digitale bezoekruimte, vertellen levenslang veroordeelden hun verhaal. Ze hebben een wildvreemde of een goede vriend het leven afgenomen. Dat gebeurde lang geleden toen ze rond de twintig jaar oud waren. Ze zitten opgesloten in Angola,…
Onlangs maakte een ruimtetelescoop een foto van allerlei sterrenstelsels. Sommige sterrenstelsels staan zo ver weg dat hun licht uit de babytijd van het 13,8 miljard jaar oude heelal komt. Dat licht is met een snelheid van meer dan een miljard kilometer per uur maar liefst 13,5 miljard jaar onderweg geweest voordat het de telescoop bereikte. Andere stelsels staan dichterbij, hun licht is tot nu ‘slechts’ 4,6 miljard jaar onderweg geweest. De telescoop stuurde die foto naar een blauwe planeet die cirkelt rondom een kleine ster. Een ster die nauwelijks opvalt tussen de honderden miljarden sterren in één van de honderden miljarden sterrenstelsels in het universum. Enkele levende wezens op die blauwe planeet vingen de foto op en verspreidden deze onder hun soortgenoten, die er met verbazing naar keken.
Het is vandaag 77 jaar geleden dat de VS een atoombom wierp op Hiroshima. Het zwartgeblakerde fietsje van de driejarige Shinichi Tetsutani spreekt vermoedelijk meer tot de verbeelding dan duizend paddenstoelwolken.
Laatst had mijn vrouw een gesprek over het boek Warmtefort. Marieke Lucas Rijneveld schrijft in dat boek over ‘kleine goedheid’. Met kleine goedheid maken mensen duidelijk dat ze je zien en waarderen, dat je er echt mag zijn. Het gesprek ging over de keuze om blijken van kleine goedheid aan anderen te betonen. Verbaasd vroeg haar gesprekspartner: ‘Is dat dan een keuze?’ Daar kies je niet voor, dat doe je gewoon, vond ze. En inderdaad, zo kennen wij haar: een stralende lach voor een kind, een bemoedigend klopje op je arm, een welgemeende knuffel, een hartelijk gesprek met een eenzame oudere, een kaartje voor een zieke. Het zit in haar en verschijnt als vanzelf.
Twee recente films over dementie laten een diepe indruk achter. The Father maakt de kijker indringend deelgenoot van het schemergebied waarin iemand met dementie leeft. Je doorvoelt de verwarring, de pijn en de uitzichtloosheid van vader en van dochter. In Supernova wil Tusker dat stadium voorkomen door niet verder te leven. Tot wanhoop van zijn partner Sam, die hem nog lang niet kwijt wil.
Groei roept vaak positieve gevoelens op. De natuurliefhebber geniet van een prachtig tot wasdom komende plant of boom. Partners verheugen zich over hun relatie die zich verdiept. Ouders zien met verwondering hoe hun baby uitgroeit tot een lopend en sprekend kind. Een beginnend pianist voelt zich euforisch als zij na veel oefening Für Elise foutloos speelt. Een familie in India ontsnapt uit armoede door economische groei. Net als heel veel andere mensen in allerlei landen.
Hoe ontstaat verantwoordelijkheid? De religieus-humanistische filosoof Emmanuel Levinas spreekt over ‘de ervaring van het gelaat van de ander’. Daarmee bedoelt hij dat we altijd en onvermijdelijk op morele wijze aangesproken worden door de ander. En alleen jij kunt antwoord geven op dat appel van de ander: Jij hebt jouw unieke (ver)antwoordelijkheidsrelatie met de ander. Anderen hebben op hun beurt weer hun unieke (ver)antwoordelijkheidsrelatie met de ander.
