Praktijk van de tederheid

Soms kom je iets tegen waar je onvermijdelijk steeds naar terugkeert. Dat heb ik met het album The Practice of Love van de Noorweegse muzikant Jenny Hval.

Soms kom je iets tegen waar je onvermijdelijk steeds naar terugkeert. Dat heb ik met het album The Practice of Love van de Noorweegse muzikant Jenny Hval.

Hoe kunnen mensen ooit vreedzaam samenleven? Een cruciale vraag die ook dit jaar centraal staat in de Vredesweek. Een lastige vraag bovendien, want hoe te beginnen wanneer er zoveel misgaat in de wereld? Daarvoor is een vreedzame houding nodig, moed der vrede. Een attitude gericht op het doorbreken van de vicieuze cirkel van geweld, opdat een vreedzame wereld dichterbij komt.

We gaan allemaal een keer dood en moeten het doen met de tijd die ons resteert. Op het eerste gezicht geen opbeurend feit. Toch plaatsen twee recent verschenen films de eindigheid van de mens wel in een draaglijk licht.

Enkele jaren terug publiceerden wetenschappers een afbeelding waarin ze het leven op aarde visualiseerden – een zogeheten tree of life, een levensboom. Klopt die naam echter nog wel?

Wereldwijd is de coronapandemie nog lang niet uitgewoed, al begint het erop te lijken dat in Nederland langzaam maar zeker ruimte ontstaat om het dagelijks leven op te pakken. Daarbij is wel de vraag of we terug willen naar het ‘oude normaal’ dat ons in de huidige situatie heeft gebracht.

Ook in Nederland bestaat een enorme blinde vlek voor de koloniale geschiedenis die nog altijd in het heden – en in onszelf – doorwerkt. Het is niet de racistische leuzen scheldende enkeling die hoofdzakelijk het probleem is – wijzelf maken onderdeel uit van het culturele probleem dat racisme heet.

Krachtige speeches van Greta Thunberg, mondiale klimaatprotesten en een reeks onthutsende wetenschappelijke rapporten doen de zorgen over klimaatopwarming toenemen.

Het nieuwe coronavirus houdt de wereld in een ijzeren greep. Veel landen, waaronder Nederland, hebben de moeilijke maar zeer begrijpelijke beslissing genomen het openbare leven aanzienlijk in te perken.

Met een andere insteek zou Valentijnsdag kunnen aanzetten tot bezinning op allerlei vormen van liefde. Niet alleen de romantische liefde lijdt onder commerciële ontwikkelingen. Economisch taalgebruik is tevens doorgedrongen in de vriendschappelijke liefde, wanneer we spreken over ‘investeren’ in vriendschappen. Het insinueert dat we bij voorbaat iets terug verwachten van de ander. ‘What’s in it for me?’

Maandag was het precies vijfenzeventig jaar geleden dat het Sovjetleger vernietigingskamp Auschwitz bevrijdde, en werden de slachtoffers van de Holocaust en andere genocides herdacht.